5 Mayıs 2017 Cuma

KELLER MOTİVASYON (ARCS) TASARIM MODELİ


 ARCS MOTİVASYON MODELİ NEDİR? 
   ARCS Motivasyon Modeli, Keller tarafından öğretim tasarımlarında, motivasyon faktörünü belirleyici kılmak ve öğretim ortamının etkiliğini arttırmak için geliştirilen bir öğretim modelidir (Main, 1993; Spitzer, 1996; Keller ve Kopp, 1987). ARCS Motivasyon Modeli, öğretim boyutunda motivasyon faktörünün dikkate alındığı hatta merkeze konularak sunulduğu bir modeldir. Bu model, eğitimcilere öğrencilerin derse karşı meraklarının uyandırılması ve sürdürülmesi için imkanlar sağlamaktadır.    John M. Keller’ın güdüleme ve öğrenme arasındaki ilişkiyi açıklayan Motivasyon Modeli, birçok kavram ve kuramdan yararlanılarak geliştirilmiştir (Keller ve Kopp, 1987). Bu modelin üç özeliği bulunmaktadır. (Keller, 1983). Birincisi, modelin kuramsal bir yapısının olmasıdır. Çünkü Keller’in (1979) modeli, gerçek anlamda belirgin bir güdülenme kuramına dayanmaktadır. Güdülenmeye ilişkin değişkenlerin belirlenmesine bilimsel bir dayanak oluşturması açısından bu özellik çok önemlidir. İkincisi, model, güdülenme ve öğretim tasarımı kuramlarının birleştirilmesi sonucu oluşmuştur. Bu nedenle, tasarım çalışmalarında rahatça kullanılabilmektedir. Üçüncüsü, söz konusu model, güdülenmeye ilişkin sorunların belirlenmesinde ve çözümünde yardımcı olabilecek stratejiler içermektedir. Bu yönüyle de, eğitim süreçlerini iyileştirebilmektedir.   Keller’in güdülemeye dayalı ARCS modelinin öğretim alanına en önemli katkısı modelde yalnızca motivasyon öğelerinin belirlenmesi ve sınıflandırılmasıyla kalmayıp her kategori ve alt kategorilere ilişkin öğretim stratejilerine de yer verilmiş olmasıdır. Böylece modelin öğretim alanında kullanımı oldukça kolaylaşmaktadır.(1)
 

(2)
ARCS Motivasyon Modeli, adını 4 temel stratejisinin baş harflerinden almıştır ve bu modelin bileşenlerinin gösterimi aşağıdadır:
  - DİKKAT(Attention)                                         
 - UYGUNLUK(Relevance)
 - GÜVEN(Confidence)                                        
  - DOYUM(Satisfaction)


Dikkat (Attention)       
Motivasyonun ilk basamağıdır. Öğrencinin, derse karşı ilgisini dersin başında çekmek ve bu ilgiyi dersin sonuna  kadar sürdürme stratejisidir. Bu strateji, öğrencinin derse yönelik merakını artırır. Bu stratejinin, 3 alt başlığı vardır. Bunlar:
1-Algısal Uyarılma : Belirsizlik, sürpriz, yenilik v.s. gibi değişik, belirsiz ve ilgi çekici ortamlar oluşturularak öğrencinin dikkatinin çekilmesi.
2-Araştırmaya Yönelik Uyarılma :  Öğrencilerin problem çözmeleri ve soru sormaları için teşvik edilmesi.
 3-Değişkenlik :  Çeşitli öğretim öğeleri ile öğrencinin derse karşı ilgisini sürdürmesini sağlama.


Uygunluk (Relevance)


Bu strateji, öğrencinin ilgisi, beklenti ve ihtiyaçlarıyla bağlantılar kurup, onların öğrendikleri şeyin önemi hakkında bilgilendirilmesini içerir. Öğrencilerin, “bu derse niçin çalışmak zorundayım?”  gibi bir sorusuna, öğrencinin beklentisine uygun mantıklı bir cevap verilmelidir. Genelde, bir dersin gerçek hayatla ilişkisini kurabilmek, o derse dikkati çekmekten daha zordur. Bu stratejinin alt başlıkları:
1-Yakınlık-Aşinalık :  Derste sunulan örnek, kavram ve ilkelerin öğrencilerin daha önceki bilgileri ve ilgileri ile ilişkilendirilerek sunulması.
2- Hedefe Yöneltme:  Dersin  amaçlarını gösteren ifadelerin kullanılmasıdır.
3- Güdü Uygunluğu :  Öğrencilerin kafalarındaki motivasyona uygun öğretim stratejilerinin kullanılması.    


Güven (Confıdence)


Bu strateji, öğrencilerin başarı için olumlu düşünceler geliştirmesine yardımcı olur. Öğrencilerin başarıları kişisel özellikleri, öğretmen, okul idaresi, aile ve geçmiş tecrübelerinden etkilenmektedir. Ayrıca, soruların zorluğu da başarıyı etkileyen faktörlerden birisidir. Bu stratejinin alt başlıkları:
1-Başarı Beklentisi : Öğrencilerin, başarı elde etmelerinin bilincinde olmaları ve bunu nasıl elde edebileceklerinin farkına varmaları durumu.
2-Güç Deneme Durumu:  Öğrencilere, başarılı olabilmeleri için uygun fırsat ve olanakların sağlanması.
3-Destekleme Durumu: Başarı elde etmek için çaba gösteren öğrencilere, çaba ve yeteneklerini destekleyici cevaplar  verilmesi.


Doyum (Satisfaction)


Öğrenciler, beklentileri ile bu beklentilerini elde etmek için gösterdikleri çabaların sonuçları arasında bir bağlantı bulamamaları durumunda, motivasyon kaybına uğrayabilirler. Bu nedenle bu strateji, öğrencilerin çaba ve gayretlerini sürdürmeleri için motive edilmeleri gerektiğini söyler. Öğretim tasarımcıları, öğrencilerin bir derse yönelik motivasyonlarının sürdürülmesi ve geliştirilmesi için davranışı oluşturacak unsurların  dikkatli bir  şekilde kullanılmasını gerektiğini söyler. Doyum stratejisinin alt başlıkları:
1- Doğal Sonuçlar: Yeni kazanılan bilgi ve yeteneklerin gerçek ortamlarda kullanılması için imkanlar sağlanması.
2- Olumlu Sonuçlar:  İstenilen davranışın sürdürülmesi için pekiçtireçler ve dönütler verilmesi.
3- Eşitlik:  Başarı elde etmek için oluşturulan hedefler ile sonuçların uyumunun sağlanması.

ARCS MOTİVASYON MODELİ’NİN UYGULAMALARI


   ARCS Motivasyon Modeli’nin bir kavramın öğretimdeki etkililiğini belirlemekten daha çok bu modelin bir öğretim tasarımındaki etkiliğini arttırmak için nasıl kullanılması gerektiğini belirler. modelin etkiliğini artırmak için modelin her bir kategorisine ait alt başlıklar bir öğretim ortamında nasıl kullanılması gerektiğini oluşturmuşlardır.
Main (1993) tarafından yapılan çalışmada ise ARCS Motivasyon Modeli’nin, Askeri Öğretim Modeli  ile birlikte kullanılmıştır. Bu model, analiz, tasarım, gelişim, işleyiş ve değerlendirmelerden oluşmaktadır. Böylece, öğretimin bilişsel yönü ile duyuşsal yönü arasında bir bağ oluşturulmuştur.
Visser ve arkadaşları (1999) tarafından yapılan araştırmada, uzaktan eğitim ile öğretimde, ARCS Motivasyon Modeli’ni kullanılarak öğrenciler tarafından bireysel ve toplu kullanımları arasındaki algılanma durumları incelenmişlerdir. Araştırmalarına göre, bu sistemin etkili kullanımında, her iki grup arasında bir fark gözlemlenmemiş ve her iki grubunda bu sistemi etkili bir şekilde kullanabildikleri görülmüştür.
Marovitz ve Buckley (1987) tarafından ise ARCS Motivasyon Modeli ile Öğe Gösterim Teorisinin birleştirilmesine yönelik bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada da, Main (1993) tarafından yapılan çalışmadaki gibi, öğretimin bilişsel yönü ile duyuşsal yönünün bütünleştirilmesi amaçlanmıştır.
ARCS  Motivasyon  Modeli’nin  öğretim  yazılımlarına  uygulanabilirliğini  değerlendiren  Small  (1997) araştırmasında,  ARCS  Motivasyon  Modelinin  hem  bilgisayar  destekli  öğretim  ortamlarında hem  de  geleneksel  sınıf  ortamlarında  kullanılmasının motivasyonu  artırmada  faydalı  olacağı sonucuna varmıştır.

ARCS MOTİVASYON MODELİ’NİN DENKLEM KAVRAMININ ÖĞRETİMİNE UYGULANMASI


ARCS Motivasyon Modeli’nin denklem kavramının(bilinmeyen, değişken kavramı) öğretimine uygulanması:
D.1. Algısal Uyarılma
* Öğrencinin dikkatini dağıtacak örneklerden kaçınılması,
* Öğrencilerin konuyla ilgili değişik örnekler bulmalarının istenmesi.
D.2. Araştırmaya Yönelik Uyarılma
* Öğrencilerin zihninde ikilem oluşturacak örnekler verilmesi.
U.1. Yakınlık
* Denklem (bilinmeyen, değişken kavramı) kavramının öğreniminin önemine örnekler verme.
* Konuyla ilgili örneklerin mümkün olduğu kadar günlük hayattan seçilmesi.
U.2. Amaca Yöneliklik 
*Amaca uygun aktivite ve oyunlar kullanma
U.3. Güdü Eşlemesi  
* Öğrencilerin işbirliğine dayalı bir çalışma yapabileceği ve sorumluluk alabileceği aktiviteler ve oyunlar hazırlama.
G.2. Başarı Beklentisi
*Örneklerin  “kolaydan-zora”, “basitten-karmaşığa”, “somuttan-soyuta” doğru sıralanması.
*Örneklerin öğrencilerin sıkılmasını ve gevşemesini önleyecek zorluk düzeyinde sunulması.
G.3. Öğrenici Kontrolü
* Öğrencilerin değişken kavramının öğreniminde yaptıkları hataları belirleyecek örnekler verilmesi.  
D.3. Eşitlik
* Denklem (bilinmeyen, değişken kavramı) kavramının öğretim amacı ile içeriği arasında bağlantının sağlanması.
 
ARCS motivasyon modelinin öğretim ortamlarında uygulanması için dört faktörün dikkate alınması gerekir:
1-Öğrenci Analizi
2-Motivasyon Hedefleri
3-Strateji Seçimi
4-Değerlendirme


1-Öğrenci Analiz
i
   Öğretimin başlangıcında öğrencilerin analizinin yapılması, ARCS motivasyon modelinin dört önemli başlığını ne kadar ve nasıl kullanılacağına yardımcı olur.Belli bir motivasyon alanına ne kadar vurgu yapmak gerektiğini belirlemek açısından önemlidir.Öğrencilerin kafasındaki profil modelinin öğretimin başında belirlenmelidir.


2-Motivasyon Hedefleri
Öğrencinin kendinde görmek istediği davranışlardır.Bilişsel,duyuşsal,psiko-motor şeklinde olabilir.


3-Strateji Seçimi
Motivasyon hedeflerine ulaşılması için öğretim tasarımcıları tarafından kullanılacak aktivitelerin ve stratejilerin motivasyon amaçlarına uygun şekilde seçilmelidir.Keller  strateji seçiminde dikkar edilmesi gereken 5 önemli maddeyi şöyle sıralamıştır;
a)Fazla zaman almamalı
b)Öğrenme hedeflerinden sapmamalı
c)Öğretimin gelişimi ve uygulaması,maddi unsurlar,süreç ve uygulama açısından uygun olmalı
d)Öğrenciler tarafından kabul edilmeli
e)Öğretmenin kişisel eğitim yöntemine uygun olmalı,kolaylıkla uygulanabilmeli


4-Değerlendirme
Genellikle motivasyonel stratejinin başarısı iki unsurla belirlenir.
1-Erişilen başarıdır; Öğrenciler ne kadar motive olursa o kadar başarılı olurlar.
2-Duygunun Bütüncül Ölçülmesi; Öğrencilerin öğretime yönelik motivasyonlarının belirlenmelerinden çok, öğretimi sevip sevmeme boyutu ile ilgilenir.
Keller’in yaptığı araştırmalara göre öğrenci dersin sonunda ne elde edeceğini bilirse o bilgiyi elde etmek için daha fazla çaba gösterir.

(3)
Kaynakça:
http://arcs-model.blogspot.com.tr/2012/03/arcs-modeli.html(1)
http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/651402683_15-arcs%20motivasyon%20modeli.pdf(2)
http://kellerinmotivasyonkurami.blogspot.com.tr/2012/03/kellerin-motivasyon-kuram_07.html(3)